In de greep van de misdaad

Shamir Ceuleers, woordvoerder CKM: ‘De zorgen over het ronselen en dwingen van kwetsbare personen tot het plegen van strafbare feiten nemen alleen maar toe, maar slachtoffers van criminele uitbuiting ervaren hoge drempels bij het zoeken naar hulp en bescherming. Er ligt dan ook een belangrijke uitdaging om in contact te komen met deze onzichtbare groep, zodat zij in veiligheid kunnen worden gebracht.’ Uit de studie volgt het advies om met een tweejarig pilotproject te starten.

Het platform

Met het doel meer slachtoffers van criminele uitbuiting te signaleren en beschermen, en nieuwe slachtoffers te voorkomen, hebben NH-SV en het CKM een pilotproject ontwikkeld voor een landelijk online platform voor (potentiële) slachtoffers van criminele uitbuiting. Het platform maakt het mogelijk dat slachtoffers op laagdrempelig en anonieme kunnen chatten met een opgeleide hulpverlener die hen ondersteunt en kan doorverwijzen naar lokale hulpverlening en/of opsporingsinstanties. Daarnaast fungeert het platform als kennisportaal waar slachtoffers, hun sociale omgeving en professionals terecht kunnen voor informatie en advies.

Online outreach naar slachtoffers van criminele uitbuiting

Een belangrijke pijler van het platform is dat er ook online actief op zoek wordt gegaan naar (potentiële) slachtoffers. Arjen Polstra, projectleider NH-SV: ‘Slachtoffers weten vaak zelf niet dat zij slachtoffer zijn en blijven daardoor in de criminaliteit, terwijl ze baat hebben bij bescherming en hulp. Via online outreach is het naar verwachting mogelijk om met hen in contact te komen. Bijvoorbeeld door in te spelen op het online zoekgedrag van jongeren en hen op basis daarvan online gericht te begeleiden naar hulp en bescherming.’ Het platform investeert ook in het gericht online informeren en adresseren van kwetsbare personen over de gevolgen van criminaliteit – met het doel om nieuwe slachtoffers te voorkomen.

Stakeholders zien toegevoegde waarde van online informatie en hulp

Voor het onderzoek zijn gesprekken gevoerd met 25 stakeholders, vanuit onder meer hulpverleningsorganisaties, de politie en advocatuur, over de meerwaarde, risico’s en randvoorwaarden van het voorgestelde platform. Ook spraken onderzoekers met jongeren zelf. Het platform zou volgens de stakeholders een unieke mogelijkheid bieden aan slachtoffers om voor de eerste keer in gesprek te gaan met een hulpverlener. Door het proactief benaderen van de doelgroep online, ontvangt de groep slachtoffers die doorgaans buiten het bereik van hulpverlening valt, tóch informatie over  hulp. Informatie die ook kan bijdragen aan het voorkomen van nieuwe slachtoffers.

Een andere belangrijke meerwaarde die stakeholders zien, is dat het platform meer inzicht geeft in de problematiek. Informatie over de bezoekers van het platform kunnen trends zichtbaar maken en belangrijke inzichten opleveren voor nieuw beleid en interventies. Arjen Polstra: ‘We voelen ons gesterkt door het feit dat de stakeholders zo positief zijn over het voorstel. Zij geven bovendien aan dat het platform ook een belangrijke meerwaarde kan innemen in de brede aanpak tegen ondermijnende criminaliteit, door het ook open te stellen voor kwetsbare personen die vastzitten in de criminaliteit, zonder dat er per se indicatie van uitbuiting zijn’.

Risico’s en uitdagingen

CKM vroeg de stakeholders ook welke mogelijke obstakels zij zien. Shamir Ceuleers: ‘We moeten niet blind zijn voor de risico’s en uitdagingen. De stakeholders zien bijvoorbeeld uitdagingen met betrekking tot de vraag in hoeverre slachtoffers van het platform gebruik zullen maken, als het gaat om de samenwerking met externe stakeholders en of het platform kan voldoen aan de hulpvraag die (potentiële) slachtoffers van criminele uitbuiting stellen. Door ons nu al bewust te zijn van deze uitdagingen, verwachten we dat veel van de punten in de praktijk kunnen worden ondervangen.

Rapport

Factsheet